Bomen
Ik ben in een bovenhuis geboren. Een van de typische eigenschappen van een bovenhuis is dat het geen tuin heeft. Op eigen grond konden mijn ouders bij mijn geboorte, al zouden ze het gewild hebben, geen boom planten. Mijn vader had wel een landje. Maar dat huurde hij. Als ik mijn geheugen heel erg inspan, zie ik er wat kropjes sla staan en misschien ook nog wat aardappelplanten en boontjes. Mogelijk stond er ook een boompje. Maar dat kan ik er ook bij verzonnen hebben en zelfs dan is het een boompje van niks. Eigenlijk was het landje veel te klein voor zelfs het meest iele boompje. Gefantaseerd of niet. Nee, er is nooit een boom aan mij gewijd.
Koninginnen hebben wel bomen. Wilhelmina, Juliana, Beatrix. Gekregen bij geboorte, jubileum of troonsbestijging. Er moet zelfs ergens nog een Amaliaboom staan, maar die lijkt een kwijnend bestaan te leiden. Ik hoop niet dat dat een veeg teken is voor het voortbestaan van de Oranjedynastie. Die boom zou ergens in de buurt van het Valkhof moeten staan. De gemeentelijke website zwijgt in alle talen over de Amaliaboom. Misschien komt er meer informatie over als deze toekomstige kroonprinses 18 jaar wordt. En dat brengt mij, vraag niet hoe, op het volgende. Laten we het weer eens hebben over de herbouw van de Donjon van de Valkhofburcht. Was het niet zo dat de oude burcht ooit onderkomen bood aan stadhouder Willem V? De Haagse grond was hem te heet onder de voeten geworden en Nijmegen was al een mooi eind op weg naar Pruisen, waar zijn vrouw vandaan kwam en waar hij heen zou kunnen vluchten als het allemaal nog beroerder voor hem zou gaan uitzien. In 1786 komt hij naar de stad. Een jaar woont hij, nee in die kringen heet dat verblijft hij in de Valkhofburcht, voor hij weer een glorieuze intocht in Den Haag kan maken Ja, ik weet het, ik vat die geschiedenis nu wel heel erg kort samen. Maar u kent de verhalen daaromtrent veel beter dan ik. Wij, ik bedoel Nijmegen, laten ons graag voorstaan op onze geschiedenis. Er zijn mensen die beweren dat de herbouw van de Donjon daarin past. Nijmegen als geschiedenisstad. Of zo u wilt stad met een geschiedenis.
Welke bestemming zou er voor de herbouwde Donjon dan meer voor de hand liggen dan dienen als vakantiehuis voor de koninklijke familie. Die nieuwe Donjon moet toch ingericht kunnen worden voor een gezin met drie dochters met vooruit, waarom niet, ieder een eigen slaapkamer. Nijmegen als een nationalistisch “Porte Ercole”. De Paus heeft zijn Castel Candolfo, het huis van Oranje betrekt van tijd tot tijd weer de woonstee van een hunner voorvaderen als zomerverblijf. De geschiedenis krijgt een onverwacht en aansprekend vervolg. Niks geen gezeur meer over Mozambique en de financiering lijkt me ook geen punt meer. Heel veel problemen in een keer opgelost. Dat is out of the box denken. In goed Nijmeegs is dat uit de plooi denken. De fantasie de vrije loop laten. Dat dacht in de achttiende eeuw, laten we daar maar even bij blijven, burgemeester Roukens ook. Oude en nieuwe plooi wisselden elkaar af, maar tenslotte delfde Roukens het onderspit. Zo mag je dat toch wel noemen als je uiteindelijk op de binnenplaats van het stadhuis onthoofd wordt.
Ik heb heel wat mensen rondgeleid door de krochten van het stadhuis en daarbij ook de cel laten zien waar Roukens zijn laatste uren doorbracht. Had ik een groep van 20 mensen dan vertelde ik dat het record dat in de cel paste op 19 stond. IJverig stapelde de groep zich in het enge cachot op en juichte als ik hen meedeelde dat zij het record gebroken hadden. Ik vertelde er nooit bij dat bij een groep van 14 mensen ik zei dat het record op 13 stond. Er zijn tijdens mijn rondleidingen heel wat records gebroken. De geschiedenis mag je toch een beetje naar je hand zetten en er een boom over opzetten. Maakt niet uit of het een Wilhelmina-, Juliana- of Beatrixboom is. Desnoods een Amaliaboom. Zeker in een geschiedeniscafé.